Lubsko

Gmina położona w północnej części powiatu żarskiego graniczy z powiatem Krośnieńskim i Zielonogórskim oraz gminami: Brody, Tuplice, Jasień. W skład gminy wchodzą sołectwa: Białków, Chełm Żarski, Chocicz, Chocimek, Dąbrowa, Dłużek, Grabków, Górzyn, Kałek, Lutol, Mierków, Mokra-Małowice, Osiek, Raszyn, Stara Woda, Tuchola Żarska, Tymienice, Ziembikowo. Lubsko współpracuje z trzema miastami partnerskimi - od 1992 roku z Vlotho (Niemcy), od 1996 roku z Helsinge (Dania), a od marca 2000 roku z Forst-Lausitz (Niemcy).

 

Lubsko jest jednym z najstarszych miast województwa lubuskiego, które istniały przed 1260 rokiem. Na terenie obecnego miasta istniało niewielkie skupisko osadnicze. Nazwa Sommerfeld - dzisiaj Lubsko, pojawiła się w źródłach pisanych w 1258 roku. W 1283 roku miasto otrzymało ekonomiczne i prawne przywileje z rąk margrabiego Miśni i Dolnych Łużyc Henryka Dostojnego. W owym czasie miasto było ekonomicznie wykształconym ośrodkiem na wschodnich krańcach Dolnych Łużyc, posiadającym obwarowania. Dzieje miasta związane były ze zmieniającymi się często strukturami władzy: rządzili tutaj Piastowie, margrabiowie Miśni, królowie czescy, elektorzy brandenburscy i sascy, królowie i cesarze niemieccy, natomiast od 1543 do 1808 roku miasto zarządzane było przez prywatnych właścicieli, między innymi Biebersteinów, Kotowiczów, Packów, Bredlów.

 

Do szybkiego rozwoju miasta przyczynił się powstający od 1800 roku przemysł ceramiczny i włókienniczy. Wówczas to w mieście było 12 fabryk włókienniczych zatrudniających 1650 osób i 8 zakładów ceramicznych z 450 pracownikami. 1 lipca 1846 roku ukazał się pierwszy numer gazety miejskiej "Wochenblatt für die Stadt Sommerfeld und Ungebung", który ukazywał się przez 100 lat. 1 września 1846 roku przez Lubsko przejechał pierwszy pociąg linii Wrocław-Berlin.

 

W Lubsku urodził się Jan Rak znany jako Rhagius Aesticampianus Lusatus Rhetor et Poeta Laureata - wielki poeta renesansu, humanista, nauczyciel akademicki Sorbony, Jagiellonki i wyższej szkoły we Frankfurcie nad Odrą.
W pierwszych latach XX wieku mieszkał tu późniejszy laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1939 roku, profesor Gerhard Domagk (1895-1964). W Lubsku urodził się Joachim Möller- pastor, historyk, autor kroniki miasta.

 

Warto zobaczyć: kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z połowy XIII wieku, ratusz z 1580 roku, zamek o średniowiecznym rodowodzie przebudowany w XVI i XX wieku, wieża Bramy Żarskiej (pozostałość po średniowiecznych obwarowaniach miejskich), kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1908 roku w Lubsku; szachulcowy kościół z 1687 roku w Chociczu; kościół z XIV wieku oraz pałac z XVII wieku w Dłużku; wieża mieszkalna z XV wieku w Górzynie, ruiny dworu z XV wieku we wsi Osiek; kościół z XIX wieku w Lutolu, pałac barokowy z XVIII wieku oraz kościół z 1597 roku w Tucholi Żarskiej.

 

Jednostka samorządowa Miasto i Gmina Lubsko położona jest w północnej części powiatu żarskiego; tworzy ją miasto Lubsko i 18 sołectw.

 

DŁUŻEK - wieś sołecka na południowy zachód od Lubska, stara osada łużycka z wczesnośredniowiecznym rodowodem, wzmiankowana w annałach miśnieńskich w końcu XIV wieku. Do czasów współczesnych dotrwał późnogotycki kościół, przebudowany w manierze barokowej na początku XVIII wieku.

 

CHOCICZ - wieś sołecka na północ od Lubska z dobrze zachowanym kościołem o konstrukcji szachulcowej z połowy XVII wieku.

 

GÓRZYN - wieś sołecka na północ od Lubska przy trasie Lubsko - Krosno Odrzańskie. Do współczesnych czasów zachowały się fragmenty większej budowli sakralnej z XV wieku gotyckiego kościoła. Po 1945 roku Górzyn zasiedlony został przez osadników wojskowych z I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

 

LUBSKO - miasto nad Lubszą, prawym dopływem Nysy Łużyckiej, (ok. 20 tys. mieszkańców), jest siedzibą Burmistrza i Urzędu Miejskiego. Na początku lat 80 XIII stulecia otrzymało magdeburskie prawa miejskie na wzór gubińskiego. Do początków XIX stulecia było miastem prywatnym. Na lubskim zamku siedzieli i Packowie, Bibersteinowie, Kotwicze, Beerfelddowie. Sukiennictwo, przemysł ceramiczny decydował o ekonomicznym rozwoju miasta. Zachowane średniowieczne zabytki fara gotycka, mury obronne z fortalicjami, renesansowy ratusz, piękna secesja nadają miastu szczególnego uroku. Z Lubska pochodzi Jan Rak, wybitny serbo-łużycki poeta i uczony doby renesansu; tutaj urodził się Joachim Möller, pastor, historyk, autor kroniki miasta Lubska; młodość swoją w mieście spędził późniejszy noblista Gerhard Domagk.